چگونه از یائسگی زودتر در زنان جلوگیری کنیم

یائسگی در اواخر دهه ۴۰ یا اوایل دهه ۵۰ زندگی، برای اغلب خانم ها آغاز می شود و پیش از این سن اگر اتفاق بیفتد به عنوان یائسگی زودرس خطاب می شود که می توان به نوعی از بروز آن جلوگیری کرد. از آنجایی که یائسگی زودرس با علائمی چون بی نظم شدن قاعدگی، عرق کردن زیاد و احساس گرگرفتگی شدید همراه است؛ در صورت بروز چنین علائمی، مراجعه به دکتر برای تشخیص یائسگی به ویژه دکتر زنان و زایمان و دکتر یائسگی ضروری است تا در مورد درمان مشورت های لازم را به فرد ارائه دهد.

یائسگی زودرس چیست؟

یائسگی، عارضه ای است که  اغلب خانم ها دوست ندارند به آن فکر کنند، اما این امر در نهایت اتفاق می افتد. برای اکثر خانم ها سن یائسگی حدود ۵۱ سالگی تعریف شده است. اما برای ۱ درصد از خانمها این تغییر خیلی زودتر و قبل از ۴۰ سالگی رخ می دهد. در اصطلاح به آن یائسگی زودرس یا نارسایی زودرس تخمدان گفته میشود و با گرگرفتگی، تعریق شبانه، مشکلات خواب، مشکلات جنسی، خشکی واژن، درد در طول رابطه جنسی، اختلالات کف لگن ( تکرر ادرار و بی اختیاری آن)، از دست دادن توده استخوانی و نوسانات خلقی همراه است. تجربه این تغییرات در سن پایین اثرات منفی روحی و جسمی را به همراه دارد. در صورت بروز چنین علائمی بهترین کار رفتن به دکتر برای تشخیص یائسگی و مشورت درباره جلوگیری از آن است.

برای جلوگیری از یائسگی زودرس چه کارهایی باید انجام داد؟

در حالی که سن یائسگی (از جمله یائسگی زودرس) عمدتاً توسط ژنهای شما تعیین می شود، مواردی وجود دارد که می توانید انجام دهید تا این عارضه را به تأخیر انداخته یا حداقل به کاهش علائم کمک کنید.

پیش از بررسی این موارد باید گفت که برای تأیید علائم، مراجعه به دکتر یائسگی ابن سینا یا هر متخصص و دکتر برای تشخیص یائسگی ضروری است. در جلسات معاینه، شرح حالی گرفته شده که عوامل تحریک کننده یائسگی زودرس در آنها بررسی می شود. این شرح حال شامل بررسی سابقه خانوادگی، اختلالات کروموزومی مانند سندرم ترنر (هنگامی که یک زن تنها با یک کروموزوم X متولد می شود)، بررسی وزن و سابقه مصرف الکل و سیگار است.

شیمی درمانی و مصرف داروهای صرع و مواردی از این دست نیز باعث بروز یائسگی زودتر از موعد مقرر می شود و دکتر برای تشخیص یائسگی تک تک این موارد را از فرد می پرسد.

راه های جلوگیری از یائسگی زودرس:

برخی راه های غیر دارویی و همچنین دارویی وجود دارد که به فرد کمک می کند تا از بروز این عارضه زودرس جلوگیری کند. البته همه این موارد باید زیر نظر دکتر یائسگی انجام شود، مهمترین آنها عبارتند از:

 ورزش کنید

ورزش یکی از بهترین کارهایی است که می توانید برای تاخیر در بروز یائسگی انجام دهید زیرا فعالیت به تنظیم هورمون ها و حفظ سطح طبیعی چربی بدن بسیار کمک خواهد کرد. البته نه هر ورزشی، زیرا بین ورزش های شدید، سنگین، طولانی و یائسگی زودرس ارتباط وجود دارد.

 سیگار را ترک کنید

ثابت شده است که مصرف مدام دخانیات از جمله سیگار خود عامل شکل گیری و بروز یائسگی زودرس است. به این دلیل که مواد شیمیایی موجود در سیگار مانند نیکوتین، سیانید و مونوکسید کربن می توانند به تضعیف و نارسایی تخمدان منجر شوند. زنانی که سیگار می کشند یک یا چهار سال یائسگی را زودتر از افراد غیر سیگاری تجربه می کنند.

از سموم محیطی دور شوید

 ممکن است آرایش، شستشوی بدن با مواد غیر استاندارد، استفاده زیاد از بطری پلاستیکی آب و گرم کردن غذا با مایکروویو باعث تغییرات جدی هورمونی شود. تحقیقات اولیه دانشمندان نشان می دهد که یائسگی زودرس ممکن است توسط مواد شیمیایی موجود در محیط موسوم به “اخلالگر غدد درون ریز” تشدید شود. این مواد در توانایی بدن در تنظیم هورمونها اختلال ایجاد می کنند و اغلب در پلاستیک مواد آرایشی، کالاهای خانگی و حتی ظروف غذا یافت می شوند.

در مورد نوشیدنی های خود تجدید نظر کنید

الکل به احتمال زیاد یائسگی را به خودی خود تحریک نمی کند، اما نوشیدن بیش از حد ممکن است در صورت داشتن سایر عوامل خطر زا، باعث تحریک آن شود. مصرف الکل سنگین و مصرف کافئین سنگین همه با کاهش باروری همراه بوده است.

وزن سالم خود را حفظ کنید

استروژن در بافت های چربی ذخیره می شود، بنابراین اضافه وزن دلیل اصلی استروژن بیش از حد در خانم ها است و استروژن بیش از حد می تواند منجر به نارسایی تخمدان شود. به همین ترتیب، کمبود وزن می تواند بدن را فریب دهد که فرد گرسنه است. بنابراین هرچه بیشتر به هر دو نقطه انتهای طیف وزن نزدیک باشید، احتمال بروز یائسگی زودرس بیشتر است. خوشبختانه وزن شما یکی از عوامل خطرزا است که شما بیشترین کنترل را بر آن دارید و نگه داشتن وزن در حد طبیعی یکی از بهترین کارهایی است که می توانید برای مدیریت هورمونهای خود انجام دهید. ورزش، خوردن یک رژیم غذایی سالم، خواب کافی و مدیریت سطح استرس برای حفظ وزن مناسب و جلوگیری از یائسگی زودرس بسیار مهم هستند.

هورمون درمانی

اگر هیچ کدام از موارد فوق باعث کاهش علائم و جلوگیری از یائسگی زودرس نشد و در جلساتی که با دکتر برای تشخیص یائسگی داشته اید، علائم شما تایید شد، ممکن است که دکتر یائسگی شما با توجه به شرایط جسمی و توانایی بدن، استفاده از هورمون درمانی را توصیه کند. در واقع هورمون درمانی اخرین راهی است که می توانید به کمک آن از یائسگی زودرس جلوگیری کنید. البته این مورد حتماً باید در دوز مناسب و تحت نظر پزشک متخصص این امر انجام شود.

نتیجه گیری

با توجه به نکاتی که ذکر شد و از آنجایی که یائسگی زودرس باعث ایجاد بیماری هایی چون پوکی استخوان، بیماری های قلبی و احتمال ابتلا به سرطان سینه می شود، بهتر است برای جلوگیری از بروز آن به شکل زودرس برای درمان اقدام کرد و در مورد شیوه درمان نیز با دکتر یائسگی حتماً مشورت شود.